شاید آهنیگون نوم ایشتبا بنویشته بم که شمه ره مذرت خَنَم . اگرم نوم درسته امره بوگوین درسته کونیم:

1- آرمین فریدی

2- دینیو

3- بتی عاشقیم

4- قشنگه تالش

5- مسته مست

6- هه بیووت

7- تی قیلی ویلیس

8- تولیشا زوون

9- ووسال

10- شنگه یار

11- خوسه کینه

12- سیو چشم یاریم

13- بوی بوی

14- هه بیووت

تالشی یکته جی گیلون زوونون ایسه که خودش خوشه به گویش و لجه دنه. تالشی غیر پارسی میانه ، پارسی اوستایی و باستانه خیلی نزدیکی دنه و خیلی شون تالشی زبون ارگتیو(باستونی زوونون موسون) خونن.

تالشی سوته گویش کلی دنه و هر شهری خوشه واسی لجه ام دنه:

تالشی نسومی:گیلون خورخوس نسوم(جنوب غرب) مین که ماسال و ماسوله گب زنن.صومعه سرا و رضوان شهر و فومن مین تالش زوانون ایسن.

تالشی میانی: تالشی که هشتپر و رضوان شهر مین و ایشونه توابه مین تا آستارا نزدیکی رواج دنه.

تالشی کلسیا: آستارا جی تا آذربایجان(شمالی) مین که ایشونم گویشی دنن که شمالی گونن.

امه یک ملیون دوویست هَزار(1.2 ملیون) تالش زوان دنیم.

ترجومه

یار یا پی وندی

دلی دارم یخش کرده                      یاری وینده را شخش کرده

یاری کن دوره منکا                       دلش نی پوره منکا

اول باید نزدیک آبوم                      سلام علیک عینه ببوم

دوم باید کاری ببو                         یارم منکا راضی ببو

سوم باید گفی ببو                          زندگی را رنگی ببو

چهارم باید زنگ بژنی                    قول و قرارون بنری

پنجم باید لالون واته                       دلمون نی کاره سوته

زوون : تالشی - گویش:نَسومی - لَواز(لجه):ماسالی

«روشون ببﬞ»

روشـــون ببﬞ، ببﬞ وَشـــتَن، ستاره

ویجیـــنر کـــرده خـوب، نخــوا دواره

وخـتی چــــرا آبی، آفــــتاو، ربار تﬞ

یعــنی کﬞ استـــیره دایــم ســـواره

      

یعـنی آتـــش به دیـلـــیره همیشه

یعـــنی آکـــرده کـیلــــیره همیشه

گلی غومچه مونی داری سری کو

یعــنی کﬞ تﬞ داری بنــیات و ریشه

تﬞ حـــلاجــــیره، مستــــیره، اَلالَه

همیشه ســـوزیـره و کیشه خاله

پیـلَـه دریایـْـره و سَــوَلُــــــونی تک

نمـــونی تﬞ بَه کــندالـــــون و چالَه

یعــنی جانـــــر بَه دنـیا بی قـــراره

یعنی اشـتﬞ وجـــــود اِسته باهاره

یعنی کﬞ استـــیره همیشه باهــار

تیجه ره یـْره، گلی مـــونی، ستاره

یعنی اشــتﬞ وجــــود چنگه، چغانه

یعنی شعـــری مـونــو اشتﬞ باهانه

یعنی دریا به جانـــیره و خوشــدیل

یعنی شــادی اِسته اشـتﬞ نشانه

chal’ask, chak chak: خالون بشکنین سیدا(صدا)

chap chap : کوچتی خلون بشکستن سیدا گونن.

gump: کتن چیز سنگین

kakara: درازه دار خنده گونن.

marra: گو سیدا او زمات که که لیشه(منده) دخونه دره.

miyA miyA: پیچه سیدا

fashta fasht:  نرّه گُو(ورزه) و وَراز(گراز) فترکسن زِمِت(موقع).

ham ham : سگ لُوگودن

shao shap : شَلَه دَه وارون سیدا.

shar shar: اُوِ کلسَن صیدا و وارون وارسن صیدا.

garas garas: کلوشکن سر و سیدا گونن.(او زمات کاتیک مرغونه نِنِه)

juk juk :  چیرِک و چوشنک سیدا گونن.

kukuru kuku: تَلِه اواز گونن.

jusk jusk: گرزه(موش) و پرندگون اوا ایتو گونن.

jur jur: ایشکم سر سیدا.

yasti:تنفر

hishtA;kaseta: کرک و تله دورگودن واسی

ise: نجاست دورهَ بون

chast: بوزه راه بردن واسی.

has: ایسن حَیوُن.

Axash:لیذت ببردن.

hul’u: بیله (اردک) دخوندن

hA: تایید بُودن-eha

 hAsh:  هوشدار یا ایسن بوز و اسپ

chax : سک دوره گودن

hazhgA: حیون تحریک بُودن فترکسن(حمله کردن) واسی

vAy: درد و رنج

Ax:درد و رنج-ush

ax:افسوس بُخوردن

hAy: ادم دخوندن واسی.

huyu: وحشی حیونون دور کودن.

he: راه بردن گُو و اسپ

AA: خُو گودن زاک

pish:  دخوندن یا ویروتن(فراری دادن) پیچه

«گیلـ»: گیلکی
«تالشـ»:تالشی
«پب» : پارسی باستان
«استـ»: پارسی اوستایی
«سنسـ»: زبان سنسکریت
«پهلـ»: زبان پهلوی(پارسی میانه)

hata , herê «گیلـ»: اینجا ............hadha«استـ»:اینجا

vâsh«گیلـ»و«استـ»: علف

azem«تالشـ»و«استـ»: من

vaj«تاشـ»و«گیلـ»:کلمه،واژه............vatch«سنســ»

shi«گیلـ»وez«تالشـ»:مالِ او.............us«استـ»

kinne«تالشـ»:دختر..............ghene«استـ»:یک زن

kija , kaussi , kor «گیلـ»:دختر...........kissorim«سنسـ»

nirzh ; nerzh«گیلـ»: قیمت.............arzh«سنسـ»

hasa«گیلـ»: الان، اکنون...............adhas«استـ»و«پهلـ»

das«گیلـ»:داس..............das«استـ»

ahme , hanim«گیلـ»: ما میاییم.................ahmaim«استـ»

purd , potd«گیلـ»: پل....................pareta«استـ»

beyn , bein«گیلـ»: ببین...............vaena«استـ»وvaina«پب»وwen«پهلـ»

puΘer«گیلـ»: پسر...............puΘra«استـ»وpuca«پب»و puhr«پهلـ»

بونه:

خوجکو(2)،وانیویس-دوکتر منصور ثروت

راهنمای زبان پارتی-دوکتر زضایی باغ بیدی

.

.

.

همته ای بنویشته پسرک بارانی امره ارسال بوده.سیپاس امه دوست عزیزه که امره ای لاجیگه مین یاری بوده.

*این پست به زودی گیلکی نویسی میشود و ترجمه ی فارسی آن لینک می گردد.

*این پست نیاز به تالشی نویس دارد.

توجه : ای لاجیگه مین نهیشتوؤن به خوشون زبون بنویشته بنن و اوشونه فارسی ترجومه اوشونه واسی که گیلون شی نین خال کنیم، هین واسی این نهشته خواه به تالشی بازنویس وه بی و اونه گیلکی ترجومه و فارسی ترجومه خال بوکونیم.

فرامرز مسرور ماسالی از زبان خودش

به نام یزدان

 
پاک درسپیده دمان دوم مرداد 9118 مادی باستان3728 زردشتی و1324 خورشیدی و 1519 گیلکی، وقتی تکبیرصبح ازحنجره خروس برخاست ونواهای سینه سرخ سیاهی شب را شکافت و(صلامه) کوهستانی شاخه های به قنوت مانده راشستان ها را درموجی دل انگیزنواخت درمیان جنگل های سرسبزکوههای ییلاق ماسال(اولسبنگاه) دریک خانواده روستای معتقد وبا ذوق خیلی ساده تولد یافتم . ودرتولد من کوه بود وچشمه وچمن وراش های ایستاده وصخره های برافراشته وگل های وحشی چلچراغ- عسله واش وشیپوری که بیدارباش می نواخت تا ازتهاجم باد نهراسیم. ازمادروپدری که درسکوت سرد شب را و زوزه بادها ودلهره ها را با صلابت کوهستانی مچاله کردند. هرگزنجابت شرقی چشم های آنها را که عصمت شفافی داشت وطرح مبهم آنرا فقط زلالی احساسم دراشکی ساده می تواند ترسیم کند. ازخاطرنمی برم زیرا وجودشان عشقی به وسعت آسمان وخدا داشت ودرزندگیمان با همه مضایق چون خورشیدی بودند که گم شدند قافله را بی معنی می کرد. کودکی ونوجوانی ام جاری بود درکوه ها وجنگل ها وراشستان های به نمازایستاده وشاخه های به قنوت ماندگارواینگونه شد که بعدها این روستائی کوهستانی عشق سرود ودرخطبه ها صلابت شعروشرافت را پیوند داد. 

درسال 1351 با توجه به قبولی درچند جا به علت شوق معلمی که درآن زمان حرمتی وافرداشت به استخدام آموزش وپرورش درآمدم ودردبیرستان های منطقه به تدریس ادبیات مشغول شدم وپس ازسی سال تدریس بالاخره دراول مهرماه 1379 بازنشسته شدم. 

.

.

امه بنویشته یه ایدامه ام بشین

.